Ընդհանուր սահմանում
Քաղաքակրթյուն բառը (անգլերեն՝ civilization), ծագում է լատիներեն civilis բառից, որ ունի «քաղաքացիական» (անգելերն՝ civil) նշանակությունը, civis բառից՝ «քաղաքացի» և civitas բառից՝ «քաղաք»:
Տասնիներորդ դարի վերջում, քսաներորդ դարի սկզբում, Եվրոպացի գիտնականների մեջ տարածված էր այն կարծիքը, որ մարդկային բոլոր համայնքները ուղղագիծ առաջընթացի (straightforward progression) մեջ են և այդ առաջընթացի հետ զուգահեռ հասարակության պայմաններն աստիճանաբար բարելավվում էին։
Նրանք կարծում էին, որ որպես այս փոփոխությունների մասնակից հասարակություններն անցել են տարբեր փուլերի միջով, դրանք են՝ վայրենությունը, բարբարոսությունը և վերջապես՝ քաղաքակրթությունը։
Քաղաքակրթությունը, այս ենթատեքստում, հասկացվում էր որպես մարդկային հասարակության երկար ճամփորդության վերջին կանգառը։
Այս հասարակական զարգացման տարբեր փուլեր վերագրում էին մարդկային կոնկրետ համայնքների. Պալեոլիթյան և մեզոլիթյան որսորդական-հավաքչական համայնքները համարվում էին վայրենության փուլի ներկայացուցիչներ, նեոլիթյան և բրոնզե դարաշրջանի ֆերմերները՝ բարբարոսական, և վերջապես, Բրոնզե դարի քաղաքական համայնքները (հատկապես՝ Մերձավոր արևելքի) համարվում էին քաղաքակիրթ աշխարհի վաղ փուլը։
Այսօր՝ քսանմեկերորդ դարում շատ տարբեր մարդիկ քաղաքակրթությանը տալիս են շատ տարբեր սահմանումներ:
Ընդհանուր առմամբ՝ քաղաքակրթություն այն խումբն էր, որի մեջ մարդիկ ապրում էին ոչ թե փոքրիկ ցեղերով կամ ընտանիքներով, այլ մեծ, կազմակերպված խմբերով, որոնք սովորաբար ունեին ընդհանուր օրենքներ, մշակույթ, գյուղատնտեսություն, կառավարման համակարգ: Նրանք խոսում են նույն լեզվով, սովորաբար ունեին ընդհանուր կրոն: Շումերներից, Եգիպտացիներից սկսած՝ բոլոր քաղաքակրթություններն ունեին ինչ-որ տեսակի գիր:
Մարդկային մշակույթի իդեալական վիճակ, որ բնութագրվում է բարբարոսության ու ոչ ռացիոնալ պահվածքի ամբողջական բացակայությունով, ֆիզիկական, մշակութային, հոգևոր, մարդկային ռեսուրսների օպտիմալ օգտագործումով, անհատի՝ հասարակության մեջ ազատ ինքնադրսևորումով։
Թեմա 2. Ստորջրյա քաղաքակրթություն
Թեմա 3. Դելֆինների քաղաքակրթություն
Թեմա 4. Թզուկների քաղաքակրթություն
Այլընտրանքային Պատմություն 