Թզուկների քաղաքակրթություն
Վստահ եմ, որ լսած կլինեք թզուկների՝ այն ցածրահասակ արարածների մասին. հավանաբար հեքիաթներից եք լսել: Նրանք միֆակա՞ն կերպարներ են, թե՞ իրական, գոյություն ունեցող: Եկեք՝ մի փոքր ուսումնասիրենք:
2004 թվականին ինդոնեզիական Ֆլորաս կղզու Լիանգ Բուա քարանձավում մի խումբ ամերիկացի հնէաբաններ 1մ հասակ ունեցող մարդու կմախք հայտնաբերեցին: Սկզբում գիտնականները կարծեցին, թե երեխայի ոսկորներ են գտել, ով հավանաբար մոլորվել էր ստորգետնյա կատակոմբերում և այնտեղ մահացել: Սակայն ավելի ուշադիր և մանրամասն ուսումնասիրությունները հնէաբաններին շոկի մեջ գցեցին. կմախքը պատկանում էր մեծահասակ արարածի, իսկ ինքը՝ գտածոն, ավելի քան 18 հզ տարեկան էր: Ուրեմն ի՞նչ արարած էր դա:
Գիտնականները բազմաթիվ տարբերակներ առաջարկեցին, սակայն վերջիվերջո եկան այն եզրակացության, որ կմախքը պատկանում է թզուկի: Թզուկները, որոնց մինչ այսօր կարծում էինք, թե միայն երևակայության արդյունք են, հեքիաթների հերոսներ և ուրիշ ոչինչ, պարզվում է, որ ոչ միայն գոյություն են ունեցել, այլև հիմա էլ ապրում են մարդկանց հարևանությամբ:
Որոշ հետազոտողներ ավելի քան վստահ են, որ թզուկներն այսօր էլ ապրում են և որպես ապացույց՝ բերում են բազմաթիվ հին և նոր օրինակներ: Ահա մի այսպիսի օրինակ. Նեվբրելսի տեղական գրադարաններից մեկում պահվող հնամյա մի ձեռագիր վկայում է, որ 1698 թվականին հեքիաթային թզուկ հիշեցնող ինչ-որ կարճահասակ վախեցրել է ուրալյան հանքագործի: Այդ արարածը 20 սմ-ից ավելի չէր, նա կանգնած էր քարանձավի մուտքի մոտ, նրա ձեռքին վառ բյուրեղապակի կար: Մարդուն հանդիպելուց անմիջապես հետո թզուկն անհետացավ գետնի տակ, իսկ քարը մնաց: Գիտնականներին այդպես էլ չհաջողվեց պարզել, թե դա ինչ քար էր:
Կամ մի այսպիսի օրինակ. Կոլական թերակղղում ապրող Լապարեյների և նրանց հարևան Սաարեյների մոտ տարածված է մի լեգենդ գետնի տակ ապրող թզուկների մասին: Տեղացիները նրանց անվանում են «սայվոկ»: Լապարեյները հաճախ գետնի տակից լսում էին տարօրինակ ձայներ և մետաղի զնգոց, դա ազդանշան էր. յուրդերը հարկավոր է տեղափոխել մեկ այլ վայր, քանի որ այն փակում է թզուկների ստորգետնյա մուտքը:
Թզուկները զբաղվում էին հանքափորությամբ՝ ոսկի և արժեքավոր քարեր գտնելով: Երբ եկան հանքափորները, թզուկները, հավաքելով իրենց հարստությունները, անցան գետնի տակ, ասես մասսայական թաղում լիներ: Խնդիրն այն է, որ Ուրալից Սկանդինավիա տարածքներում (ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ թզուկներն այդտեղ են եղել) մասսայական թաղման ոչ մի հետք չկա:
Մեկ այլ հետաքրքիր ապացույց. Հարավային Օրկնեյան կղզիներից մեկում Սկարա Բրե անունը կրող տարածքում (այնտեղ սովորական բուսականություն էր, ոչ այնքան բարձր խոտածածկ), մի անգամ ուժգին մրրիկը քանդեց բլուրներից մեկի վերին մասը, և այտեղ հայտնաբերեցին մի բնակավայր՝ տներ, սենյակներ և կենցաղային բազմաթիվ իրեր: Գիտնականների համար հանելուկ էր այն, որ տները պատրաստված էին ցածրահասակ մարդկանց համար, միջին հասակով մարդը դժվարությամբ այնտեղ կմտներ: Թզուկների՞ բնակավայրն էր դա: Ո՞ւր են անհետացել հիմա թզուկները, միգուցե էլ ավելի խորն են իջել ավելի ապահով տեղ գտնելու նպատակով:
Լավ, ենթադրենք թզուկներն իսկապես գետնի տակ են բնակվել, սակայն 3,5-4 կմ խորություններում ջերմաստիճանը հասնում է 55-60 աստիճանի, հնարավոր է, որ թզուկներն իրենց հովացնելու ունակություն ունեն: Իսկ քարանձավային կամ ստորգետնյա սնունդը… չէ՞ որ այնտեղի բուսականությունը (եթե անգամ կա) արևից չի սնուցվում, միայն սնկեր և միջատներ կան:
Այս բոլոր ապացույցներով հանդերձ՝ միևնույն է՝ թզուկների գոյության հարցը մնում է որպես շատ բարդ հանելուկ:
Հետաքրքիր էջեր.
Այլընտրանքային Պատմություն 